Chuyện nhỏ

Tôi thường quan sát thấy mọi người hay phát điên vì những người khác nghĩ không giống mình 🙂

Có vẻ con người khá giỏi trong việc nhìn thấy sự khác biệt giữa những thứ tương tự. Các lập trình viên nhanh chóng so sánh các ngôn ngữ lập trình, hệ điều hành. Ngươi dùng nhanh chóng so sánh các đời điện thoại, các phiên bản xe máy, ô tô … Cách nghĩ cũng tương tự như vậy khi liên quan đến ideology, tư tưởng, niềm tin, quan niệm cái gì là đúng là sai.
Cái mà tôi quan sát là niềm say mê đối với sự khác biệt đó đôi khi là một sự sao lãng, sao lãng với cái nền tảng tương đồng mà từ đó sự khác biệt nẩy sinh, và sao lãng với thực tế là cái phần tương đồng trong nhiều trường hợp là lớn hơn nhiều so với sự khác biệt. Đại đồng mà tiểu dị.

Đôi khi tôi thấy hai người hoặc một nhóm người trao đổi về một đề tài. Tôi có thể chắc chắn cách suy nghĩ hay quan niệm của họ về tổng thể là giống nhau đến 98%. Thế nhưng chính cái khác biệt 2% là mới là cái dominate cuộc trao đổi rồi dẫn đến tranh cãi gay gắt. Cảm tưởng như chỉ khác nhau 2% thôi nhưng cũng để một bên cảm thấy “không công bằng” khi cảm thấy (mới chỉ là cảm thấy) bên kia được tung hô, cảm thấy cấp thiết cần chỉ trích sự tung hô đó, cần thiết chỉ ra ngay lập tức cho bên kia thấy “tôi” ưu việt hơn “bạn” gấp nhiều lần, rồi dồn sức vào đưa ra các dẫn chứng, lý lẽ để chứng tỏ “bạn” sai lầm.

Nếu quả đúng như vậy thì ở đây sự sao nhãng đã được đẩy lên một cấp độ mới. Ở cấp độ này sự sai khác bé nhỏ được coi là những vấn đề có tầm quan trọng lớn lao mang tính quyết định, người ta đưa vào đó những niềm vui nỗi buồn lớn lao và đặt cược cả uy tín “lớn lao” của bản thân vào đó. Và nếu điều này thường xuyên xẩy ra, thì đó là một điều đáng tiếc, vì xét trên quan điểm giá trị, bỏ công sức lớn để đi sâu vào những khác biệt nhỏ thường không phải là cách làm hiệu quả.

Tạm thời tôi thử mô hình hóa cái rủi ro của việc sao lãng vì “say mê” sự khác biệt như sau:

• Khác biệt nhỏ –> vấn đề lớn –> vui buồn lớn –> cái tôi lớn –> sa lầy vào quan điểm cá nhân
  và bỏ qua phương án hướng giá trị:
• Tương đồng lớn –> cơ hội hợp tác lớn –> vượt lên cái tôi –> tạo ra giá trị

Viết ra âu cũng là để tự nhắc mình: People oftern get crazy about how the others think differently. But you should know better. Don’t sweat the small stuffs.