Our Color Vision is Limited

Màu sắc là 1 trong những yếu tố quyết định tạo nên một giao diện tốt cho người dùng. Nên hôm nay mình sẽ nói về khả năng nhìn màu sắc của chúng ta :

• Sự nhận biết màu sắc của chúng ta có điểm rất mạnh nhưng cũng có những hạn chế. Ví dụ như : 

• Tầm nhìn của con người tốt nhất về nhận biết sự tương phản giữa các điểm, nhưng ngược lại với ánh sáng 
• Khả năng nhận biết màu sắc của mắt phụ thuộc vào màu sắc đó được nhìn như thế nào 
• Có nhiều người bị mù màu 

 1 .   HOW COLOR VISION WORKS  

• Theo các nghiên cứu khoa học thì võng mạc của chúng ta có 2 loại tế bào là tế bào hình nón  và tế bào hình que  
  • Tế bào hình que có khả năng nhận biết ánh sáng 
  • Tế bào hình nón thì nhận biết màu sắc 
    • Trong tế bào hình nón thì có 3 loại nhận biết 3 màu sắc cơ bản là   màu đỏ, xanh biển và xanh lá (Điều này giống với camera lens hay là màn hình vi tính các màu được tạo ra bởi sự kết hợp của 3    màu cơ bản) 
    • 3 tế bào này có thể  cảm nhận tần số ánh sáng màu sắc để nhận ra màu sắc 
    • Tần số thấp : nhận biết rõ nhất tần số trong khoảng trung bình     (vàng ) về thấp (đỏ) 
    • Tần số trung bình : nhận biết tần số trong tần số cao (xanh) về trung bình thấp (vàng, cam) 
    • Tần số cao : Nhận biết tần cao nhất (tím và xanh biển,… ) 

( Sensitivity of the three types of retinal cones)

• Vậy tại sao dự vào tiếp nhận màu sắc của 3 tế baò nón thế này lại có thể khiến chúng ta nhận biết được rất nhiều màu sắc .  Tại vì sự trừ các tần số màu sắc. Não chúng ta sẽ sẽ trừ các tần số thấp đến trung bình ,trong khoảng tần số xanh lá- đỏ bằng các nơ-ron thần kinh. 1 phần nơ ron khác sẽ trừ tín hiệu từ cao đến thấp trong khoảng màu  vàng – xanh biển . Và 1 phần neron nữa sẽ cộng các tần số từ thấp đến trung bình trong khoảng kênh trắng – đen. 3 loại neron đấy gọi là các kênh màu đối lập 

• Tầm nhìn tốt nhất cho việc phản xạ, tương phản. chứ không phỉa do ánh sáng 
  • Như hình dưới chúng ta có thể nhìn thấy màu xám bên trong thì nhạt hơn bên phải. bởi vì phía bên ngoài bên trái thì đậm hơn bên phải

• Vậy việc sự quan sát, khẳ năng nhận biết sự tương phản nhiều hơn ánh sáng là 1 lợi  thế , giúp chúng ta phân biệt rõ ràng hơn 

• Khả năng chúng ta  nhận biết các màu là giới hạn. 3 yếu tố tác động : 
  • Độ đậm nhạt của màu sắc

• Diện tích màu sắc 

• Khoảng cách

3 .  COLOR-BLINDNESS (Mù màu sắc  )

• Yếu tố thứ 4 về vc nhận ra màu sắc là thiết kế sự tương phản màu sắc sao cho người mù màu có thể nhận biết được . Người mù màu không phỉa là người không có khả năng nhìn thấy màu sắc. Mà đơn giản chỉ là một hoặc nhiều các kênh trừ tần số không hoạt động tốt. do đó khó có thể nhận biết màu sắc.

• Trên thực tế có khoảng 8% đàn ông bị mù màu và dưới 0.5% phụ nữ bị mắc bệnh này.  Phần lớn họ không nhận biết được trong khoảng màu đỏ – xanh lá, và còn nhiều loại hơn nữa  

• Ví dụ : Có một ứng dụng tài chính MoneyDance , cung cấp phân tích chi tiêu bằng đồ thị. sử dụng những màu sắc để nhận biết các loại chi phí khác nhau. Nhưng điều đó lại đem lại phiền toái cho người bị mù màu. vì họ không thể phân biệt các phần qua màu sắc. 

 4 . EXTERNAL FACTORS THAT INFLUENCE THE ABILITY TO DISTINGUISH COLORS

•     Một số yếu tố ảnh hưởng đến sự nhận biết màu sắc  
  • Sự thay đổi màu sắc hiển thị  : Màn hình máy tính thể hiện màu sắc khác nhau dựa trên công nghệ , phần mềm và cài đặt hiện thị, màu sắc. Thậm chí là màn hình cùng model, cài đặt màu sắc  giống nhau nhưng có thể màu sắc có thể khác nhau.  
  • Độ xám của hiển thị : Mặc dù xung quanh hàng ngày đều là màu sắc , Đặc biệt là các đồ cầm tay có màn hình độ xám cao.  
  • Góc nhìn : một vài màn hình hiển thị sử dụng LCD, nó sẽ có góc nhìn tốt hơn . khi mà màn hình lcd có tầm nhìn và màu sắc khác nhau thường xuyên thay đổi.
  • Ánh sáng môi trường xung quanh : Khi ở ánh sáng mạnh thì ánh sáng sẽ rõ . giảm độ xám.  
• Bên trên là 4 điều nguyên tắc dể phát triển thiết kế phần mềm 

     5 . GUIDELINES FOR USING COLOR

(Một số hướng dẫn khi dùng màu sắc )

• Phân biệt màu sắc bằng độ bão hòa và ánh sáng, cũng như màu sắc : Tránh sử dụng các màu tế dễ nhầm. Đảm bảo độ tương phản giữa các màu cao. Một khong những cách kiểm tra là sự dụng độ xám. 
• Sử dụng màu sác đặc biệt : Chúng ta được các tế bào hình nón cung cấp, tạo ra 3 kênh màu sắc đối lập : red-green, yellow – bule , black – white. Những màu sắc đó thì người dùng có thể nhiện biết ngay. Còn những màu sắc khác có trên cùng 1 kênh màu sắc thì khó có thể phân biệt ra hơn vì phải so sánh các màu trước và sau đó. 
• Tránh sử dụng các cặp màu mà người mù màu không thể phân biệt : ví dụ như đen đỏ – đen, đen đỏ – đen xanh, …. Không sử dụng màu đen đỏ, màu xanh hay màu tím với các màu đen khác. Sử dụng máy ảo check mù màu đẻ nhận biết màu nào họ có thể nhạn biết được 
• Sử dụng các màu sắc dư thùa: Đừng để màu sắc đúng 1 mình. Nếu bạn sử dụng màu để nhấn mạnh điều gì đấy. Hãy sử dụng nhiều màu để  làm nổi bật cái bạn muốn 
• Tách các màu có độ tương phản màu cao: Đặt các màu có độ tương phản cao làm cho người dùng bị khó chịu và nên tránh  điều đáy. 

Bài viết mình xin dừng ở đây.

(Tài liệu và thông tin từ  sách”Designing with the Mind in Mind “)