Vài điều giúp tôi hoàn thành cự ly ultra trail đầu tiên

Ultra trail không chỉ là một môn thể thao mà còn là một hành trình khám phá bản thân. Đó là nơi bạn đối mặt với những thử thách khắc nghiệt từ địa hình tự nhiên – những ngọn núi cao, những cánh rừng sâu, hoặc những cung đường mòn dài bất tận. Nhưng điều khó khăn nhất không nằm ở những con dốc dựng đứng hay các điều kiện khắc nghiệt, mà ở việc chinh phục giới hạn của chính mình – cả về thể chất lẫn tinh thần.

Với tôi, việc chinh phục cự ly ultra trail 70km đầu tiên không chỉ là một trải nghiệm đầy cảm xúc, mà còn là một trải nghiệm quan trọng để nhận ra: Có nhiều điều không chỉ có áp dụng trong công việc, cuộc sống mà cũng có thể áp dụng trong chạy bộ. Hãy cùng xem những điều này qua trải nghiệm thực tế của tôi.

1. “Luyện tập” chăm chỉ là không đủ, cần “luyện tập” thông minh và “luyện tập” thông minh không hề khó

Khi mới bắt đầu, tôi cũng như nhiều người khác, nghĩ rằng tập luyện càng nhiều càng tốt – miễn là “cày” đủ giờ chạy mỗi tuần thì chắc chắn sẽ thành công. Nhưng thực tế dạy tôi một điều: số giờ tập không quan trọng bằng cách bạn tập. Luyện tập thông minh chính là yếu tố làm nên sự khác biệt.

Thay vì tự mò mẫm hoặc làm theo những lời khuyên mơ hồ trên mạng trong thời gian ban đầu, tôi quyết định đầu tư vào kiến thức bài bản và tập luyện trong 1,5 tháng cuối cùng trước cuộc đua. Tôi đã tìm đọc ba cuốn sách quan trọng:

• Những kiến thức cần thiết để chạy siêu dài – Giúp tôi hiểu cơ thể mình và tối ưu hóa cách tập luyện.
• Giãn cơ chuyên nghiệp cho người chạy bộ – Cung cấp các bài tập để tăng sức mạnh cơ bắp và giảm nguy cơ chấn thương.
• Chiến lược dinh dưỡng cho các vận động viên sức bền – Hướng dẫn cách xây dựng chế độ ăn uống phù hợp, giúp cơ thể thể đáp ứng được luyện tập và thi đấu cường độ cao.

Những kiến thức từ ba cuốn sách này đã thay đổi hoàn toàn cách tôi tiếp cận việc luyện tập. Thay vì chỉ tập trung vào các buổi chạy dài cường độ thấp, tôi bắt đầu đa dạng hóa các bài tập: xen kẽ các bài chạy tốc độ, tập leo dốc, cả bài tập sức mạnh cơ bắp và dinh dưỡng hợp lý. Điều này giúp tôi cải thiện nhanh chóng mà không cần phải dành quá nhiều thời gian như trước.

Để hiểu rõ hơn, hãy nhìn vào các con số và dẫn chứng cụ thể:

• Khi chỉ tập luyện chăm chỉ: Tôi tiến bộ ở mức vừa phải, thậm chí rất hay gặp các triệu chứng quá tải như chuột rút trong quá trình luyện tập. Sau mỗi buổi tập cuối tuần cần nghỉ ngơi rất nhiều để có thể hồi phục.
• Khi tập luyện thông minh: Hiệu suất cải thiện đáng kể trong thời gian ngắn, đồng thời tôi tránh được các chấn thương không đáng có. Sau mỗi buổi tập cuối tuần tôi không còn quá mất nhiều thời gian để nghỉ ngơi như trước.

Nếu bạn muốn thử sức với ultra trail, hãy đầu tư vào kiến thức. Nó không hề khó. Đôi khi, những gì bạn học được có thể thay đổi hoàn toàn hành trình của bạn.

2. Linh hoạt thích nghi với mọi tình huống

Một kế hoạch rõ ràng là điều cần thiết để đạt mục tiêu, nhưng điều quan trọng hơn cả là khả năng thích nghi. Tôi nhận ra rằng, ngay cả khi chuẩn bị kỹ lưỡng, bạn vẫn không thể lường trước được tất cả mọi thứ xảy ra trong cuộc đua.

Đây là các phương án tôi đã lên từ trước cuộc đua:

Bạn có thể nhìn thấy có 3 phương án dành cho: Tình huống tốt đẹp nhất, trung bình và tệ nhất. Thực tế là phương án linh hoạt không có trong plan trên là phương án được chọn.

Trước khi xuất phát, tôi gặp khá nhiều rắc rối: say xe trong chuyến đi đến Sapa, cúm virus ngay trước ngày đua khiến sức khỏe bị ảnh hưởng nghiêm trọng và thời tiết tại điểm đua lạnh cùng độ ẩm cao. Nhưng thay vì để những điều này làm mình nản lòng, tôi chọn cách điều chỉnh linh hoạt:

• Chiến thuật xuất phát: Tôi chọn đứng cùng nhóm xuất phát đầu tiên không phải để cạnh tranh vị trí, mà để tránh tắc nghẽn ở những đoạn đường hẹp ban đầu. Điều này giúp tôi tiết kiệm cả thời gian lẫn năng lượng. Việc xuất phát ở top đầu cực kỳ đơn giản: Bạn đến sớm 30 phút so với giờ xuất phát và bạn có luôn vị trí ở hàng đầu tiên.

  

• Điều chỉnh nhịp chạy: Khi cảm thấy cơ thể cạn kiệt năng lượng, tôi chuyển sang di chuyển ở “nhịp tim đốt mỡ” – giữ nhịp tim ổn định dưới mức hiếu khí (khoảng 120 nhịp/phút). Tôi di chuyển bằng các bước nhỏ và thở hoàn toàn bằng mũi. Phương pháp này giúp tôi kéo dài sức bền mà không bị kiệt sức quá sớm.
• Ngoài ra còn rất nhiều các điều chỉnh khác được áp dụng trong cuộc đua để thích nghi với các thay đổi không được dự tính trước.

Kết quả là tôi đã không bỏ cuộc giữa đường, chậm hơn phương án 2, trước phương án 3 và khỏe mạnh khi về đích. Khi bước vào một cuộc đua ultra trail, điều duy nhất bạn có thể chắc chắn là sẽ luôn có những điều không lường trước xảy ra. Nhưng chính cách bạn đối mặt và vượt qua những khó khăn bất ngờ đó sẽ quyết định thành công của bạn.

3. Đặt mục tiêu thử thách bản thân

Mục tiêu là kim chỉ nam để tiến bộ. Nhưng không phải chỉ cần đặt ra một mục tiêu dễ dàng là đủ. Đôi khi, bạn phải dám thách thức chính mình.

Trước cuộc đua 70km với 4000m tăng độ cao, tôi tự đặt ra cho mình mục tiêu lớn hơn một chút: hoàn thành 80km và 4000m tăng độ cao trong tuần cao điểm nhất của giai đoạn luyện tập. Điều này không chỉ giúp tôi cải thiện sức bền, mà còn giúp tôi rèn luyện khả năng chịu đựng của cơ thể, đặc biệt là hệ tiêu hóa – yếu tố rất quan trọng trong các cuộc đua dài.

Nhiều người cho rằng chỉ cần tập đạt 70% yêu cầu của cuộc thi là đủ, nhưng việc thử thách bản thân với những mục tiêu cao hơn một chút giúp tôi chuẩn bị kỹ lưỡng hơn, không chỉ về thể chất mà cả tinh thần.

Và chính sự chuẩn bị đó đã giúp tôi tự tin bước vào đường đua, đối mặt với mọi khó khăn mà không cảm thấy bị choáng ngợp.

Kết thúc hành trình

Hoàn thành cự ly ultra trail đầu tiên không chỉ là một cột mốc thể thao với tôi, mà còn là một bước ngoặt trong việc hiểu rõ hơn về giới hạn của bản thân và cách vượt qua nó. Tôi nhận ra rằng: chỉ cần bạn dám thử thách mình, tập luyện một cách thông minh, và sẵn sàng linh hoạt trước mọi tình huống, không gì là không thể.

Đường chạy ultra trail có thể là nơi đầy khắc nghiệt, nhưng nó cũng là nơi mang lại những cảm xúc đáng nhớ nhất. Mỗi bước chạy, mỗi thử thách vượt qua đều trở thành một phần trong hành trình của cuộc đời bạn. Nếu bạn đang cân nhắc thử sức với một cuộc đua ultra trail, hãy mạnh dạn bước ra khỏi vùng an toàn của mình nhé. Biết đâu đến 1 ngày chúng ta sẽ cùng nhau vượt qua chặng đua thay đổi cuộc đời, chặng đua 100 mile ultra trail.