Đi Làm Sớm Hơn: Chìa Khóa Năng Suất Hay Tấm Vé Dẫn Tới Kiệt Sức?

Hà Nội, 1 giờ chiều thứ Ba. Ngoài kia, dòng xe vẫn hối hả. Nhưng hãy tua ngược lại thời gian về 7 giờ sáng. Bạn đang ở đâu? Kẹt cứng giữa dòng người chật như nêm, nhích từng centimet một và đến công ty với trạng thái uể oải? Hay bạn đã yên vị tại bàn làm việc, nhâm nhi ly cà phê và bắt đầu ngày mới?

“Đi làm sớm hơn” – lời khuyên ta nghe ở khắp mọi nơi, được ca ngợi như liều thuốc tiên cho một ngày làm việc hiệu quả. Nhưng liệu nó có thực sự màu hồng như vậy? Hãy cùng “mổ xẻ” cả mặt lợi và mặt hại của thói quen này nhé.

☀️ Mặt Lợi: Khi Bạn Là “Chúa Tể” Của Buổi Sáng
Việc có mặt ở văn phòng khi gà chưa gáy tan có thể mang lại những lợi ích không ngờ.

1. Né “đặc sản” tắc đường, tận hưởng sự bình yên
Đây là lợi ích rõ ràng nhất. Thay vì hít khói bụi và stress vì kẹt xe, bạn lướt đi trên con đường thông thoáng đến lạ. Bắt đầu một ngày làm việc mà không có sự bực bội từ giao thông là một món quà cho sức khỏe tinh thần.

2. “Giờ vàng” cho sự tập trung tuyệt đối
Văn phòng lúc 7:30 sáng là một thế giới khác. Không tiếng chuông điện thoại réo rắt, không những câu hỏi bất chợt từ đồng nghiệp. Đây là khoảng thời gian “vàng” để bạn giải quyết những công việc đòi hỏi sự tập trung cao độ nhất (deep work). Bạn có thể hoàn thành những nhiệm vụ khó nhằn trước khi mọi người kịp pha xong ly cà phê đầu tiên.

3. Luôn đi trước một bước
Khi đồng nghiệp của bạn bắt đầu ngày mới, bạn đã xử lý xong email, lên kế hoạch chi tiết cho cả ngày và xác định các ưu tiên. Cảm giác chủ động và kiểm soát công việc này giúp giảm đáng kể căng thẳng và lo âu, cho bạn một tâm thế tự tin để đối mặt với mọi thử thách.

4. Ghi điểm và… về sớm!
Đi làm sớm tạo ấn tượng tốt về sự chuyên cần và kỷ luật. Quan trọng hơn, nếu văn hóa công ty cho phép, việc bắt đầu sớm đồng nghĩa với việc bạn có thể kết thúc ngày làm việc sớm hơn. Thay vì về nhà lúc 7 giờ tối mệt nhoài, bạn có thể về từ 5 giờ, có thêm thời gian cho gia đình, bạn bè và những sở thích cá nhân.

😴 Mặt Hại: Khi Buổi Sáng Trở Thành Gánh Nặng
Tuy nhiên, việc ép mình trở thành “chú chim dậy sớm” cũng có những cái giá phải trả.

1. Hy sinh giấc ngủ quý giá
Để đi làm sớm hơn 1 tiếng, bạn phải dậy sớm hơn ít nhất 1 tiếng. Nếu không kỷ luật đi ngủ sớm, bạn đang tự cắt xén thời gian ngủ của mình. Thiếu ngủ kéo dài không chỉ làm giảm năng suất, khả năng sáng tạo mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần.

2. Lệch pha với cả thế giới
Bạn hăng say làm việc trong khi cả team chưa ai online. Đến khi mọi người bắt đầu họp hành, trao đổi, năng lượng của bạn lại bắt đầu đi xuống. Bạn có thể bỏ lỡ những cuộc trò chuyện quan trọng hay những quyết định tức thời vào cuối giờ chiều vì “hết pin” sớm. Cuộc sống cá nhân cũng có thể bị ảnh hưởng khi bạn bè rủ đi ăn tối còn bạn thì đã ngáp ngắn ngáp dài.

3. Cái bẫy “giả vờ bận rộn”
Đôi khi, việc đến văn phòng sớm không đồng nghĩa với làm việc hiệu quả. Bạn có thể chỉ ngồi lướt web, đọc tin tức để “giết thời gian” chờ đến giờ làm việc chính thức. Bộ não sẽ có cảm giác đã làm việc, nhưng thực chất hiệu quả lại bằng không. Đây là một cú lừa ngoạn mục của tâm lý học.

4. Nguy cơ làm việc nhiều hơn, không phải thông minh hơn
Đây là rủi ro lớn nhất. Bạn dự định đi sớm để về sớm, nhưng một công việc đột xuất ập đến lúc 4 giờ chiều. Thế là bạn vẫn phải ở lại làm cho xong, và ngày làm việc của bạn bỗng dưng kéo dài từ 10-11 tiếng. Thói quen này nếu lặp lại sẽ dẫn thẳng đến con đường kiệt sức (burnout).

Đâu là câu trả lời cho bạn?
Việc đi làm sớm không có công thức chung cho tất cả mọi người. Câu trả lời phụ thuộc vào đồng hồ sinh học, tính chất công việc và hoàn cảnh sống của bạn.

Nếu bạn là “sơn ca buổi sáng” (morning lark) và công việc đòi hỏi sự tập trung cá nhân, đi làm sớm có thể là thiên đường.

Nếu bạn là “cú đêm” (night owl) và công việc cần sự phối hợp liên tục với đội nhóm, ép mình dậy sớm có thể phản tác dụng.

Lời khuyên: Thay vì chạy theo xu hướng, hãy lắng nghe cơ thể bạn. Hãy thử nghiệm trong một tuần. Nếu bạn cảm thấy tràn đầy năng lượng và hiệu quả hơn, hãy tiếp tục. Nếu bạn thấy mình mệt mỏi, cáu kỉnh và xa cách với mọi người, có lẽ đó không phải là con đường dành cho bạn.

Suy cho cùng, mục tiêu cuối cùng không phải là người đến văn phòng đầu tiên, mà là tìm ra một nhịp điệu làm việc bền vững giúp bạn vừa hiệu quả trong công việc, vừa khỏe mạnh và hạnh phúc trong cuộc sống.