Kiến thức thú vị: các chiêu trò lừa đảo phổ biến (phần 1)

Thời buổi công nghệ thông tin phát triển, kinh tế thì lại có phần khó khăn chính là môi trường màu mỡ cho các chiêu trò lừa đảo lên ngôi. Bài viết này mong muốn cung cấp thông tin cho mọi người về các mánh khóe lừa đảo phổ biến, để mọi người có thêm kiến thức, cảnh giác và chuẩn bị sẵn tâm lý đối phó với các tình huống này.

• Làm nhiệm vụ: 
  • Bạn được đưa vào một nhóm chat, trong đó mọi người đều háo hức nhận nhiệm vụ. Nhiệm vụ này là một thao tác đơn giản, có thể là click vào một link YouTube, vào một link affiliate hay viết review cho một sản phẩm vv. Thật ra, nội dung nhiệm vụ chỉ là cái cớ. Sau khi hoàn thành, bạn sẽ được yêu cầu chụp lại ảnh màn hình để làm bằng chứng, và bạn được thưởng “nóng” số tiền hoa hồng nho nhỏ vào tài khoản với giá trị vài chục nghìn đồng. Một người trong nhóm gửi tin nhắn chụp màn hình với số tiền hoa hồng không tưởng, và những thành viên khác của nhóm sẽ gửi các tin chúc mừng tới tấp, với nội dung đại loại là “Ôi chị A giỏi quá”, “Ngưỡng mộ thật”, “Chỉ mong được như anh!” Thực chất, đây là các “chim mồi” của bên lừa đảo, nhằm tạo lòng tin thông qua số đông, cũng như làm cho bạn cảm thấy FOMO (fear of missing out) và nôn nóng muốn tất tay ngay. Số tiền bạn được yêu cầu nạp vào sẽ càng ngày càng lớn, từ vài triệu lên đến vài trăm triệu. Kết quả của chúng đều có điểm chung, đó là khi muốn rút tiền về bạn sẽ không thể rút được do “giao dịch lỗi, hệ thống gặp gián đoạn,…” và bên kia đường dây sẽ yêu cầu bạn nạp thêm tiền vào để có thể lấy lại số tiền đã mất. Nếu bạn nạp thêm tiền vào, bạn sẽ càng lún sâu và mất thêm.
  • Cách phòng tránh: Luôn cảnh giác với các lời mời việc nhẹ lương cao. Nếu là công việc thì cần có miêu tả cụ thể, và không có công việc nào lại yêu cầu bạn nạp tiền vào trước. Ngoài ra, cẩn thận với các mức lợi nhuận cao một cách bất thường. Nên nhớ là nếu công việc đầu tư này dễ và lợi nhuận cao như đã cam kết, thì chẳng có lý do gì để họ chia sẻ miễn phí cho nhiều người biết đến vậy.

• Đơn hàng online: 
  • Bạn được một số điện thoại lạ nhắn tin, và nội dung tin nhắn chỉ vỏn vẹn một số tài khoản ngân hàng cùng một số tiền, kèm dòng chú thích “Đơn em để vào nhà nhé.” Với vô số đơn hàng đặt online trả sau và số tiền cũng hợp lý, bạn tin rằng đây là một trong số những đơn đó. Không mảy may nghi ngờ, bạn chuyển khoản vào số tài khoản trên theo thói quen. Sau khi chuyển khoản xong, khi gọi điện trực tiếp vào số điện thoại này bạn sẽ nhận được thông báo “Thuê bao không liên lạc được”, hoặc người bắt máy sẽ nói rằng bạn đã chuyển khoản nhầm và yêu cầu thao tác lại, nhằm lừa bạn thêm một lần nữa.
  • Cách phòng tránh: Kiểm soát thói quen mua sắm online, luôn nắm rõ được mình đã đặt mua gì với giá tiền như thế nào. Các shipper cũng thường được phân theo khu vực, có thể lưu lại số của những shipper giao hàng quen. Ngoài ra, bạn có thể chọn hình thức trả trước trên các sàn thương mại điện tử uy tín, nơi có chính sách đảm bảo hoàn tiền và trả hàng nếu bạn lo lắng.

• Giả dạng làm người thân: 
  • Bạn nhận được tin nhắn qua Zalo hoặc Facebook từ một người quen. Người này nhờ bạn giúp đỡ vì các lý do như bị tai nạn, đang kẹt tiền, hoặc cũng có thể nhờ bạn mua hộ thẻ điện thoại, thẻ game vv. Tin tưởng người quen của mình đang gặp khó khăn, bạn nhanh chóng làm theo. Tuy nhiên, nếu sau đó bạn gọi video call hoặc gọi trực tiếp, bạn phát hiện là bạn đã bị chặn hoặc đầu dây bên kia không nhấc máy. Chiêu trò này đánh vào tâm lý lo lắng cho người thân cũng như lợi dụng lòng tin của bạn để chiếm đoạt tiền.
  • Cách phòng tránh: Việc giúp đỡ người quen bằng cách cho mượn tiền không phải là hiếm. Tuy nhiên, trong những trường hợp như thế này, bạn cần gọi điện trực tiếp hoặc video call tới người gửi tin nhắn để xác định chính xác danh tính trước khi quyết định hành động tiếp theo.

• Mạo danh giải chạy:
  • Bạn là một runner muốn đăng ký tham gia vào các giải chạy để cọ sát cũng như nâng cao năng lực của mình. Tình cờ, bạn vô tình xem được các giải chạy được quảng cáo rầm rộ trên facebook. Khi click vào trang giới thiệu, bạn thấy giải chạy rất ý nghĩa, page có nhiều like và followers, các post và tương tác đều có vẻ legit. Bạn tin tưởng rằng đây là trang chính thức nên muốn đăng kí tham gia và mua vé. Người tư vấn cũng rất nhiệt tình, gửi cho bạn cả thể lệ thi đấu, thời hạn đăng kí cũng như quy định từ BTC kèm số tài khoản của “đại diện BTC” để bạn có thể chuyển lệ phí tham gia. Tuy nhiên, sau khi bạn đã thanh toán xong thì không nhận được email confirm, và khi hỏi lại người đã tư vấn bạn thì cũng không có ai trả lời, hoặc nhận ra rằng bạn đã bị chặn.
  • Cách phòng tránh: Chỉ đăng ký các giải chạy trên các kênh chính thức của ban tổ chức. Hiện tại, ngoài actiup và iRace, cần hết sức cảnh giác khi giao dịch và cần kiểm tra kĩ lưỡng các đơn vị bán vé trước khi giao dịch. Tránh mua vé thông qua các yêu cầu chuyển khoản từ Facebook, Zalo hay Telegram.

Các trường hợp trên chỉ là “phần nổi của tảng băng” trong thế giới lừa đảo đầy tinh vi. Trong thời đại công nghệ phát triển, cùng vô vàn kênh thông tin và cách thức tiếp cận, những kẻ lừa đảo cũng tiến hóa cùng càng ngày càng nhiều các chiêu trò khó đoán. Vì thế, chúng ta cần luôn giữ và đặt lòng tin đúng chỗ – đừng để những kẻ không xứng đáng lợi dụng mình. Chúc mọi người luôn thông thái trong mọi quyết định và đừng để bị mắc bẫy~